DOMOWY KOŚCIÓŁ– wspólnota małżeństw
Tertulian powiedział, że nie rodzimy się chrześcijanami, ale się nimi stajemy.
Ziarno otrzymane w sakramencie chrztu rozwija się na tyle, na ile je pielęgnujemy. Może pięknie rozkwitnąć przynosząc obfite owoce ale może też obumrzeć. W rozwoju naszej wiary często pomagają nam różnego rodzaju wspólnoty. Jedną z takich jest wspólnota małżeństw Domowy Kościół.
Założyciel Domowego Kościoła oraz jego powstanie.
Domowy Kościół, który niedługo będzie obchodził 50-cio lecie istnienia, wywodzi się z dwóch ruchów: Ruchu Światło-Życie i międzynarodowego ruchu małżeństw katolickich Equipes Notre Dame (Grupy Matki Bożej) z Francji. Dorobek i doświadczenia obu tych ruchów, jak również nauka Soboru Watykańskiego II o małżeństwie i rodzinie, zainspirowały księdza Franciszka Blachnickiego (1921-1987) – twórcę Ruchu Światło-Życie – do pracy z rodzinami i do utworzenia w 1973 r. ruchu wspólnoty rodzinnej, który ostatecznie w 1978 r. nazwał Ruchem Domowy Kościół. Należy wspomnieć, że cały ruch Światło-Życie, którego częścią jest Domowy Kościół zapoczątkowały rekolekcje wakacyjne. Założyciel Domowego Kościoła, ks. Franciszek Blachnickiorganizował wakacyjne rekolekcje, które nazywał oazami, najpierw dla ministrantów a później dla młodzieży. Powstanie Domowego Kościoła zrodziło się z dwóch przyczyn a mianowicie ks. Blachnicki zauważył, że same rekolekcje wakacyjne nie mogą być podstawą życia duchowego młodzieży która w swoich domach miała złe wzorce jeżeli chodzi o życie wiarą. Dlatego aby dzieci i młodzież żyła wiarą, musi to wynieść ze zdrowych katolickich rodzin i dlatego trzeba było stworzyć jakiś ruch, który formowałby małżonków. Druga przyczyna to to, że młodzież, która wcześniej uczestniczyła w oazowych rekolekcjach młodzieżowych dorastała, zakładała rodziny i wtedy brakowało im wspólnoty dla małżeństw, która by ich dalej rozwijała w wierze. I w ten sposób w roku 1978, jak mawiał ks. Franciszek Blachnicki z inspiracji Matki Bożej powstała wspólnota Domowy Kościół.
Również warto jest wsponmnieć, że ks. F. Blachnicki w 1957 roku zorganizował i prowadził społeczną akcję przeciwalkoholową pod nazwą Krucjata Wstrzemięźliwości. Pomysł ten powstał w wyniku tego iż ówczesna władza pozwalała i rozpowszechniała rozpijanie mężczyzn co przyczyniało się do ich uzależnienia od akoholu jak również do rozpadu, tragedii wielu małżeństw i rodzin. Po 3 latach jej funkcjonowania, w 1960r. Centrala Krucjaty Wstrzemięźliwości została zlikwidowana przez władze państwowe a pół roku później ks. Blachnicki został aresztowany. Po wielu latach w 1979 r. zapoczątkował on Krucjatę Wyzwolenia Człowieka w celu przezwyciężenia akloholizmu i innych zniewoleń współczesnego człowieka.
Ważną rzeczą jest także to, iż 9 grudnia 1995 r. w Katowicach rozpoczął się proces beatyfikacyjny ks. Franciszka Blachnickiego. 23 listopada 2001 r. zakończył się diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego, a 31 stycznia 2002 r. otwarto dokumenty w Kongregacji ds. Kanonizacyjnych w Rzymie.
Domowy Kościół, jestświeckim ruchem w kościele katolickim, do którego należą małżeństwa sakramentalne. Bycie we wspólnocie Domowego Kościoła pomaga małżonkom w zrozumieniu i budowaniu między nimi głębszej jedności małżeńskiej, która jednocześnie daje lepsze podstawy do dobrego wychowania dzieci w duchu chrześcijańskim. Pomaga pogłębić swoją duchowość i więź małżeńską, umacniać wiarę i wiedzę religijną. Rodzice, dzięki byciu we wspólnocie, uczą się jak przy pomocy słowa i przykładu być dla swych dzieci pierwszymi nauczycielami wiary. Dzięki zdobytej wiedzy i odpowiedniej formacji uczą się, między innymi, nawiązywać lepszy kontakt z dziećmi, budować głębsze relacje z nimi oraz właściwiej je wychowywać. Rodzice pokazują dzieciom, że bycie we wspólnocie może przyczyniać się do lepszego rozwoju małżeństwa i rodziny. Małżeństwa są dla siebie wsparciem i pomocą w różnych sytuacjach życiowych. Jednocześnie rodziny DK włączają się w życie wspólnoty parafialnej i czują się za nią współodpowiedzialne. Swiętem patronalnym wspólnoty Domowy Kościół jest Święto Świętej Rodziny.
Rodziny Domowego Kościoła tworzą apostolat świeckich w Kościele, ewangelizują swoją postawą i dobrym przykładem, troszczą się o potrzeby bliźnich, tak materialne jak i duchowe. Włączają się w różne formy działalności społecznej.
Głównym znakiem DK, tak jak całego Ruchu Światło-Życie, są dwa greckie słowa „FOS” (światło) i „DZOE” (życie), wpisane w znak krzyża. Wyrasta on spomiędzy dwóch znajdujących się obok siebie i zachodzących jedna na drugą obrączek, wpisanych wraz z krzyżem w stylizowaną figurę Domu. Znak ten, a zarazem nazwa Ruchu wyraża jego istotę i cel: światło wprowadzane w życie każdego chrześcijanina, każdego małżeństwa i rodziny.
Symbolem Domowego Kościoła jest Ikona Świętej Rodziny. Ikonę tę w latach siedemdziesiątych napisała w Jerozolimie siostra Maria-Paula, zakonnica benedyktyńskiego klasztoru na Górze Oliwnej w Jeruzalem, na prośbę Marii i Ludwika d`Amonville – odpowiedzialnych wówczas za Ruch Equipes Notre Dame we Francji. Przez Ruch ten ta Ikona traktowana jest jako „ich ikona” – symbol END. W 1988 r. w Lourdes odbywał się kolejny Międzynarodowy Kongres Equipes Notre Dame, w którym uczestniczyli gościnnie także przedstawiciele naszego Ruchu. Spotkało ich wtedy wielkie wyróżnienie. Ofiarowano nam – Domowemu Kościołowi – Ikonę Świętej Rodziny. Jest to obraz Świętej Rodziny jako Kościoła Domowego, obraz zjednoczenia (komunii) Świętych Osób. Jednocześnie obraz ten wyraża zjednoczenie, miłość, życie małżeństwa i rodziny chrześcijańskiej, która wpatruje się w swoim dążeniu do świętości i do tworzenia Kościoła domowego we własnej rodzinie.
Wspólnota Domowego Kościoła składa się z małych wspólnot, które nazywane są kręgami. Kręgi rodzin spotykają się cyklach rocznych od września do czerwca. Każdy krag posiada swojego opiekuna duchowego, którym jest ksiądz posługujący w parafii. Kapłan pełni posługe doradcy i opiekuna duchowego, ożywia spotkania modlitwą, czuwa i wyjaśnia zawiłości związane między innymi z tekstami Pisma Świętego. Krąg składa się od czterech do siedmiu małżeństw, które gromadzą się na comiesięcznych spotkaniach. Spotkania te odbywają się w mieszkaniach poszczególnych małżeństw, ale jeśli nie ma na to warunków, to odbywaja się też w salach przykościelnych. “Celem spotkania miesięcznego jest zbliżenie się wszystkich do Boga, zbliżenie małżonków do siebie, zacieśnienie przyjaźni między poszczególnymi małżeństwami w kręgu.”. Spotkanie kręgu składa się z trzech części. Zaczyna się najpierw od dzielenia się życiem – podczas skromnego posiłku, każde małżeństwo oraz ksiądz opowiadają o tym co się u nich wydarzyło w przeciągu ostatniego miesiąca. Dzielenie się radościami, troskami rodzinnymi, zawodowymi, duchowymi, pozwala pogłębić więzi w kręgu między małżeństwami i kapłanem. Przyczynia się to też do lepszego poznania, zacieśniania więzi, udzielania sobie wzajemnej pomocy, wspólnego radowania się dobrymi wydarzeniami czy wspierania się w chwilach trudniejszych.
Poprzez zapalenie święcy, która symbolizuje Chrystusa obecnego pośród zgromadzonych osób i wypowiedzeniu słów – “Światło Chrystusa” rozpoczyna się część modlitewną spotkania. Krótka modlitwa do Ducha Świętego, prowadzona przez kapłana wraz z małżeństwami, wprowadza wszystkich w tę część. Następnie odczytany jest urywek z Pisma Świetego na głos a później przez kilka minut każdy rozważa usłyszany tekst w milczeniu. Po chwili milczenia następuje dzielenie się z innymi uczestnikami, w jaki sposób zostało się ubogaconym tym słowem Bożym, w jaki sposób ono przemówiło oraz jakie uczucia ten tekst w nas wywołał. Część modlitewną kończy się odmówieniem dziesiątki różańca.
Następnie przechodzi się do części formacyjnej spotkania, w której następuje dzielenie się zobowiązaniami, Zobowiązania, które też nazywane są szansami lub drogowskazami, są środkami do osiągnięcia postępu w życiu rodzinnym, duchowym i osobistym gdyż zawierają podstawowe zasady życia chrześcijańskiego. Do tych zobowiązań należą: codzienna modlitwa osobista, regularne spotkanie ze Słowem Bożym, codzienna modlitwa małżeńska, codzienna modlitwa rodzinna, comiesięczny dialog małżeński, reguła życia czyli systematyczna praca nad sobą, swoim małżeństwem, rodziną oraz uczestnictwo w rekolekcjach formacyjnych. Dzielenie się zobowiązaniami pokazuje konkretne wysiłki, jakie podejmują małżonkowie w rozwoju życia duchowego, osobistego. Po tej części przystępuje się do omówienia tematu formacyjnego. Spotkanie kończymy krótką modlitwą oraz słowami –“ Dobrze, że jesteś”, w ten sposób dziękujemy innym, że są z nami, że nie jesteśmy sami gdyż każde małżeństwo i kapłan posługujący w kręgu, są darem dla każdego.
Oprócz comiesięcznych spotkań kręgu organizowane są także: cztery razy w roku Dni Wspólnoty, podczas których spotykają się małżeństwa z różnych parafii należące do Domowego Kościoła.Natomiast w okresie wakacyjnym ale i w ciągu roku, w miarę możliwości, małżeństwa starają się uczestniczyć w rekolekcjach formacyjnych Domowego Kościoła. Mogą to być rekolekcje – piętnastodniowe, kilkudniowe lub weekendowe.
Formacja małżeństw we wspólnocie Domowego Kościoła ma kilka etapów. Aby powstał kolejny krąg, muszą zgłosić się przynajmniej cztery małżeństwa, które chcą przyłączyć się do wspólnoty. Kiedy jest już wystarczająca ilość małżeństw, zaczyna się tworzyć, zawiązywać nowy krąg. Do wprowadzania tych małżeństw we wspólnotę wyznaczone jest małżeństwo, które ma już wieloletnie doświadczenie bycia w Domowym Kościele i posiada odpowiednią wiedzę oraz duchowość. Małżeństwo to pełni posługę pary pilotującej i jest odpowiedzialne za formowanie nowych małżeństw poprzez zapoznawanie ich z działalnością wspólnoty Domowy Kościół.
Pierwszy etap formacji dla małżeństw, które chcą włączyć się do wspólnoty nazywa się ewangelizacją. Ma ona na celu doprowadzenie uczestników do osobistego spotkania z Panem Jezusem. Jest to czas, w którym małżeństwa poznają lepiej jaki jest Pan Bóg. Dowiadują sie jaki był zamysł Boży względem człowieka, w jaki sposób grzech wkradł się w życie ludzkości i jakie są tego skutki, oraz jak Pan Jezus przychodząc na świat wybawia nas z grzechu. Na koniec tego etapu małżeństwa w sposób uroczysty na mszy świetej przyjmują Jezusa jako swojego Pana i Zbawiciela. Następnie, jeśli małżokowie wyrażają chęć dalszego formowania się we wspólnocie Domowy Kościół i zgłębiania wiedzy na jej temat, to wówczas wchodza w etap nazywany pilotowaniem. W tym okresie, który trwa około półtora roku, nowe małżeństwa zapoznają się czym jest Domowy Kościół, jak funkcjonuje oraz jak przebiega spotkanie kręgu. Małżeństwa poznają zobowiązania, czemu one służą, na czym polegają oraz dowiadują się, że pomagają wzrastać w wierze. Na koniec etapu pilotowania, małżeństwa, które zdecydują się dalej rozwijać swoją wiarę oraz wzmacniać relacje małżeńskie poprzez przynależność do naszej wspólnoty, zostają uroczyście włączone do Domowego Kościoła podczas mszy świętej. Stają sie wówczas członkami Domowego Kościoła. Po tym okresie, para pilotująca opuszcza nowo zawiązany krąg i wyznacza na kolejny rok pracy parę animatorską, czyli małżeństwo, które będzie odpowiedzialne za funkcjonowanie kręgu. W kolejnych latach, co roku, na zakończenie roku formacyjnego, wybiera się w głosowaniu tajnym, jedno z małżeństw kręgu na posługę pary animatorskiej.
Po oficjalnym włączeniu małżeństw do wspólnoty rozpoczynają oni formowanie się w tak zwanej formacji podstawowej. Trwa ona dwa lub trzy lata w zależności od duchowości i potrzeb małżeństw będących w kręgu. W tym czasie kontynuuje się comiesięczne spotkania oraz omawiane są tematy formacyjne w oparciu o podręczniki przygotowane przez założyciela wspólnoty, ks. F. Blachnickiego i opracowane przez Diakonię Centralną Domowego Kościoła. Ważnym elementem formacji podstawowej, oprócz spotkań miesięcznych i realizację zobowiązań, jest udział w Dniach Wspólnoty oraz rekolekcjach formacyjnych. W trakcie rozwijania sie podczas formacji podstawowej, małżeństwa dojrzewają do zrozumienia swojej odpowiedzialności w zaangażowanie się w życie parafii, Kościoła oraz społeczeństwa.
Po tym okresie małżeństwa wchodzą w tak zwaną formację permanentną. Podczasniej cały czas formują się, rozwijają, spotykając się w dalszym ciągu ze sobą co miesiąc podobnie jak to miało miejsce w formacji podstawowej z tym wyjątkiem, że tematy omawiane na spotkaniach są wybierane spośród tematów opracowanych przez Centralną Diakonię Domowego Kościoła lub przez małżeństwa z danego kręgu w zależności od ich potrzeb. W dalszym ciągu bierze się udział w różnego rodzaju rekolekcjach, i jeszcze aktywniej angażuje się w życiu parafii i Kościoła. Bardzo często małżeństwa należące do wspólnoty Domowy Kościół zostają w niej o końca swego życia.
Trwanie we wspólnocie stwarza możliwość podejmowania przez małżonków różnego rodzaju posług zarówno w Domowym Kościele jak i we własnej parafii.
Wspólnota Domowego Kościoła działająca przy parafii św. Michała Archanioła w Birmingham.
Przy naszej parafii działają obecnie dwa kręgi.
Kiedy w 2004 roku Polska włączyła się do Uni Europejskiej, granice innych krajów europejskich otworzyły się dla Polaków. Wówczas, również do Wielkiej Brytanii zaczęli napływać Polacy a wśród nich znaleźli się też członkowie wspólnoty Domowy Kościół, którzy to zaczęli zawiązywać i tworzyć kregi. Na przestrzeniu kilku lat wspólnota Domowy Kościół rozrastała się, przybywało kręgów i wówczas w 2012 r., Domowy Kościół w Wielkiej Brytanii został podzielony na 4 rejony: Szkocja, Anglia Północna, Anglia Centralna oraz Anglia Południowa i Walia. Nasza wspólnota DK rozpoczęła swoją działalność w parafii Św. Michała Archanioła w Birmingham, w roku 2009, kiedy zaczął tworzyć się pierwszy krąg. Małżeństwa zaczęły doświadczać dużo dobra płynącego z pogłębiania swojej wiary oraz umacniania więzi małżeńskich i rodzinnych poprzez realizowanie zobowiązań. Po kilku latach istnienia kręgu, osoby będące w nim poczuły potrzebę podzielenia się z innymi małżeństwami dobrem płynącym z bycia we współnocie. Wówczas, po niedzielnych mszach świętych, zaczęliśmy zachęcać innych, przedstawiając na czym polega i czemu służy nasza wspólnota, Przekazywaliśmy, że można żyć głębiej swoją wiarą a dzięki temu można obdarzać swojego współmałżonka wiekszą miłością, żyć z nim w zgodzie, szacunku i wierności. A to wszystko można osiągnąć, między innymi, żyjąc zasadami wiary oraz realizując zobowiązania naszej wspólnoty. Wkrótce po tych ogłoszeniach, zaczęły zgłaszać się chętne małżeństwa i udało się stworzyć kolejny krąg. Po kilku latach funkcjonowania drugiego kręgu ponownie wyszliśmy z propozycją do małżeństw w parafii aby przyłączyły się do wspólnoty. I obecnie jesteśmy w trakcie zawiązywania kolejnego trzeciego kręgu. Członkowie naszej wspólnoty chętnie angażują się w różne wydarzenia parafialne, między innymi pełnią posługę w Radzie Duszpasterskiej oraz Administracyjnej naszej parafii. Każdy z nas ma inne zdolności, talenty dlatego dzielimy się tym z innymi zarówno w parafii jak i poza nią. Bierzemy aktywny udział w wielu uroczystościach współpracując z innymi grupami, osobami w parafii. Współuczestniczymy w dekorowaniu kościoła na różne uroczystości, jak na przykład: Boże Narodzenie czy przygotowywanie Grobu Pańskiego na Wielkanoc. W okresie Wielkiego Postu prowadzimy drogę krzyżową a w paździeniku różaniec przed mszą świętą. Staramy się dbać o czystość i wygąd naszej świątyni dlatego należymy do grup sprzatających kościół. Jeśli ktoś poszukuje ciekawej książki czy prezent na chrzest może zgłosić się do sklepiku przyparafialnego, w którym obsłuży Was osoba z naszej wspólnoty. Dzięki zaangażowaniu i wyjściu naprzeciw potrzebom innych, osoba z naszej wspólnoty prowadzi nieodpłatnie poradnię rodzinno-małżeńską, Również osoby z naszej wspólnoty prowadzą kurs przedmałżeński oraz dzień skupienia dla narzeczonych. W każdą ostatnią niedzielę miesiąca członkowie naszej wspólnoty zajmują się oprawą liturgiczną mszy świętej, niektórzy również zajmują się oprawą muzyczną mszy podczas różnych świąt w ciągu roku liturgicznego.W tym roku byliśmy odpowiedzialni za organizację Opłatka parafialnego i dzięki pomocy parafian mogliśmy świętować i cieszyć się tym wspólnotowym wydarzeniem. W lutym tego roku zorganizowaliśmy Dzień Skupienia dla naszej wspólnoty. Przez kilka lat organizowaliśmy Dzień Wspólnoty dla kręgów z naszego rejonu Anglia Centralna, ale wszystko się wstrzymało z chwilą pojawienia się Covida. Osoby z naszej wspólnoty założyły i prowadziły wspólnotę dziecięcą – Oazę Dzieci Bożych. Niestety lockdown i późniejsze obostrzenia Covidowe przerwały tę działalnośc i na dzień dzisiejszy nie została ona wznowiona. Dzieci z naszych rodzin są ministrantami i posługując przy ołtarzu pomagają naszym księżom. W okresie świąt Bożego Narodzenia organizujemy, przy pomocy parafian, paczki dla ubogich osób w Polsce. Włączamy się także w akcje poza parafią, jak np. braliśmy udział w Marszu dla życia, który odbywał sie w Birmingham. Przedstawiciele naszej wspólnoty są zaangażowani w akcję 40 dni dla życia. Aby uratować dzieci zagrożone aborcją, odbywają dyżury pod klinikami aborcyjnymi, modląc się w obronie dzieci nienarodzonych. Dają świadectwo swojej wiary stając w obronie bezbronnych dzieci, które same nie są w stanie bronić się a mają prawo do życia jak każdy inny człowiek.
W tym wszystkim najważniejsze jest jednak to, że na codzień staramy się żyć wiarą i dawać świadectwo jak powinna postępować osoba wierząca nie tylko w domu ale również w pracy czy poza nią. Staramy się aby nasze życie było inspiracją dla innych osób do życia pełnią wiary poprzez poznanie i przybliżenie się do Boga. W trakcie tych 13 lat istnienia naszej wspólnoty w parafii jesteśmy już rozpoznawani przez parafian, nawiązujemy współpracę z innymi grupami przyparafialnymi oraz nasze zaangażowanie w życiu parafii cały czas się rozwija.
Nie jesteśmy święci, popełniamy w dalszym ciągu błędy i nie zawsze dokonujemy właściwych wyborów ale bycie we wspólnocie pomaga nam wracać na właściwe “tory” dzięki modlitwie i wsparciu innych małżeństw w kręgu. Właśnie to, że otaczamy się gronem osób, które podobnie jak my pogłębiają swoją wiarę i pracują nad swoimi małżeństwami, daje nam motywację do tego aby wzmacniać małżeńską jedność w tym bardzo pogubionym świecie. Stawiamy w naszym życiu na obronę wszelkich katolickich wartości, małżeństwa oraz rodziny, gdyż bez tego będziemy zagubieni i łatwo stracimy z naszego serca i z naszych myśli Pana Boga. Równiez uświadamiamy sobie, jakby na nowo, że naszym głównym celem jako małżeństw sakramentalnych jest właśnie wspieranie się w dążęniu razem ze współmałżonkiem do świętości. Jednocześnie formacja we wspólnocie Domowego Kościoła, realizowana przez wprowadzanie w życie zobowiązań, przez wspólnie przeżywane Dni Wspólnoty czy wyjazdy na rekolekcje rodzinne, przygotowuje nas do włączenia się w dzieło niesienia pomocy tym, którzy są zagubieni, osamotnieni i często daleko od Kościoła.
Staramy dzielić się z innymi naszymi talentami, zdolnościami którymi obdarzył nas Pan Bóg aby wszystko to było na Jego chwałę.
Do Domowego Kościoła mogą przystąpić małżeństwa, które zawarły sakrament małżeństwa. Nie ma ograniczeń wiekowych. Nigdy nie jest za późno, ale czym prędzej po ślubie tym wcześniej zacznie się zbierać “dobre owoce”. O tych owocach mówią osoby, które dzielą się swoim świadectwem, jak bycie we wspólnocie odmieniło na lepsze ich życie duchowe, małżeńskie i rodzinne. Zazwyczaj mężczyźni są sceptycznie nastawieni do przyłączenia się do wspólnoty, wydaje im się, że jest to takie niemęskie modlić się z innymi lub rozmawiać z innymi o swoich problemach. Ale wielu mężczyzn, po włączeniu sie do wspólnoty, przekonuje się, że dzięki byciu w niej poznali ciekawych kolegów, z którymi mogą porozmawiać na ciekawe tematy lub zrobić wypad na ryby, jednocześnie zauważają, że modlitwa z innymi jest bardzo budująca. Na początku są problemy z realizacją zobowiązań, gdyż według niektórych jest tego dużo i twierdzą, że nie ma na to czasu. Jednak będąc we wspólnocie i słuchając świadectw innych osób, zaczynamy układać swoje zajęcia i życie tak, aby zacząć systematycznie realizować zobowiązania. Z biegiem czasu stają się łatwe i dają dużo zadowolenia i stają się naszą codziennością. Po prostu musimy uzbroić się w cierpliwość i pamiętać, że na dobre rzeczy trzeba poczekać. Dostrzegamy, że wczesniejsze życie religijne wielu z nas sprowadzało się tylko do udziału we mszach świętych w wyniku tradycji i przyzwyczajenia niż z wewnętrznej potrzeby serca. Bóg w wielu małżeństwach nie był na pierwszym miejscu, ale był dodatkiem do życia, jakby taki magiczny duszek, o którym się pamiętało tylko wtedy gdy zaczynały sie problemy. Dla wielu osób, przed włączeniem się do wspólnoty, Kościół był postrzegany tylko jako budynki kościelne i księża. Wiele osób nie utożsamiało się z tym, że to oni są częścią Kościoła.
Jeżeli ktoś chciałby uzyskać więcej informacji o wspólnocie Domowy Kościół, lub chciałby do niej przystapić, to można skontaktować się z księżmi posługującymi w naszej parafii, lub porozmawiac z osobami, które do wspólnoty należą. Dane kontaktowe są podane w zakładce “Kontakt” lub są podane w Informatorze parafialnym.